Ұлттық банк елдің орасан зор сыртқы қарызы қалай пайда болғанын түсіндірді.
Қазақстанның сыртқы қарызы 2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша 160,9 млрд, АҚШ долларын немесе ЖІӨ-нің 90,7%-ын құрады. Ұлттық банктің Төлем балансы департаментінің директоры Азат Өскенбаев сыртқы қарыздың 80% жуығы жеке меншік ұйымдардың міндеттемелеріне тиесілі, олар бойынша мемлекет те, қатардағы азаматтар да жауап бермейтінін түсіндірді.
«Көрсетілген көлем бюджет немесе халық қаражаты есебінен төленуге жатпайды. Елдің сыртқы борышы құрылымында басым бөлікті жеке сектордың фирмааралық берешегі (101,3 млрд АҚШ доллары немесе 62,9%) алады, оның маңызды бөлігі шетелдіктердің қатысы бар үш ірі жоба – Қашағанға және ТШО мен Қарашығанаққа тиесілі.
Өз кезегінде мемлекеттік сыртқы қарыз ел борышының 8,2%-ын немесе 13,2 млрд АҚШ долларын, ал квазимемлекеттік сектордың сыртқы қарызы 12,5%-ды немесе 20,1 млрд АҚШ долларын) құрап, ЖІӨ-ге шаққанда 18,8%-ды құрады, бұл халықаралық тәжірибеге сәйкес қауіпсіз деңгейге жатады.
«2020 жылдың 1 қазанында Қазақстанның тікелей және шартты сыртқы міндеттемелері соңғы үш жыл ішінде квазимемлекеттік сектор ұйымдарының сыртқы борышын өтеу есебінен 6,2 млрд АҚШ долларына немесе 15,7%-ға азайып, 2020 жылдың 1 қазанында 33,3 млрд АҚШ долларын құрады. Қазақстанның тарихи мемлекеттік секторы қалған әлемге қарағанда нетто-кредитор болып табылады (2020 жылғы 1 қазандағы жағдай бойынша сыртқы активтер сыртқы міндеттемелерден 43,0 млрд АҚШ долларына немесе 4,3 есеге асып түсті), яғни әлемнің қалған бөлігі бізге қарағанда өзімізге көбірек қарыз», — деп мәлімдеді Ұлттық банк өкілі.