Қазақстан Республикасы жасыл энергетиканы дамытуға күш салады. Жаңартылатын энергия көздері енгізілуде.
Бүгінгі таңда елімізде шамамен 108 ЖЭК нысаны жұмыс істейді. 2019 жылы қуаттылығы 504,55 МВт болатын жаңартылатын энергия көздерінің 21 нысаны пайдалануға берілді.
Биылғы жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша ЖЭК нысандарының электр энергиясын өндіруі 1,4 млрд кВт⋅ч құрады, бұл өткен жылдың кезеңімен салыстырғанда 55,3% артық. Бұл ретте, өндірістің өсуіне қарамастан, электр энергиясы өндірісінің жалпы көлеміндегі ЖЭК үлесі 1,08%-ге дейін төмендеді (2019 жылдың бірінші жартыжылдығында – 1,77%). Ағымдағы жылдың маусым айының соңындағы жағдай бойынша ЖЭК объектілерінің белгіленген қуаты 1500 МВт құрады – өткен жылдың кезеңімен салыстырғанда 2 еседен астам (733,54 МВт).
Жалпы, 2019 жылы ЖЭК нысандарының электр энергиясын өндірісі 2,4 млрд кВт⋅ч жетті, жылдық өсім 77,8%. Электр энергиясының жалпы өндірісінің үлесі 2,3% деңгейінде қалыптасты. Қазақстан Республикасының “жасыл” экономикаға көшуі жөніндегі тұжырымдамаға сәйкес жаңартылатын энергия көздерінің үлесі 2020 жылға қарай электр энергиясын өндірудің жалпы көлемінің 3% -ын, 2030 жылға қарай – 10% -ын, 2050 жылға қарай – 50% -ын құрауы тиіс.
2020 жылғы маусым айының соңындағы жағдай бойынша биоэлектр станцияларында белгіленген қуаттылықтың неғұрлым жоғары өсімі байқалады: 5,5 еседен астам, 7,82 МВт дейін. Бұл ретте олардың үлесі ЖЭК секторында ең аз болып қалады. Сонымен қатар, күн электр станцияларының орнатылған қуаты жылына үш есеге ұлғайып, 883,6 МВт құрады, бұл барлық ЖЭК объектілерінің ішіндегі ең үлкен мән болып табылады. Өз кезегінде, жел электр станцияларының белгіленген қуаты 65,6% -ға, 383,9 МВт дейін, шағын ГЭС – 12% -ға, 224,6 МВт дейін ұлғайды.
Бірінші жартыжылдық қорытындысы бойынша ЖЭК нысандары арасында электр энергиясын өндірудің ең көп көлемі күн электр станцияларында байқалады: 603,41 млн кВт⋅ч. Жел электр станцияларының электр энергиясын өндірісі 496,26 кВт⋅ч, шағын СЭС – 331,39 кВт⋅ч, биоэлектр станциялары – 2,5 кВт⋅ч құрады.
2014-2017 жылдар аралығында ҚР-да ЖЭК объектілері өндіретін электр энергиясына жергілікті валютада тіркелген тарифтер қолданылды. Сектордағы технологияларды дамыту және Қазақстанда ЖЭК жобаларын іске асыруға ниет білдірген инвесторлар санының өсуі жобаларды әділ және бәсекелестік іріктеуді қамтамасыз етуге қабілетті тетікті енгізуді талап етті. Осыған байланысты 2018 жылдан бастап Қазақстан Республикасында ЖЭК жобаларын іріктеу бойынша аукциондық сауда-саттық тетігі (бағаны төмендетуге) енгізілді. Әрбір жоба үшін жеңімпаз және баға “КОРЭМ” АҚ ұйымдастыратын аукциондарда айқындалады.
