БЖЗҚ зейнетақы жинақтарынан алынатын салық тұрғын үй жағдайын жақсарту үшін пайдаланатын болса, қалай төленетіні туралы айтып берді.
Қорда атап өткендей, салымшының жеке зейнетақы шотына түскен кезде зейнетақы жарналарына жеке табыс салығы (ЖТС) салынбайды, сондықтан cалық зейнетақы жинақтары төлемін алған кезде салынады.
Біржолғы зейнетақы төлемдерінің сомаларына салық салу тәртібін айқындау үшін Салық кодексі «Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңнамасына сәйкес біржолғы зейнетақы төлемінен жеке табыс салығын есептеу, ұстап қалу және төлеу ерекшеліктері» деген баппен толықтырылды.
Салық кодексіне сәйкес, БЖЗҚ салық агенті ретінде зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңға сәйкес есептелген біржолғы зейнетақы төлемін алушының немесе уәкілетті оператордың банк шотына аудару кезінде ЖТС есептейді. Салық Салық кодексінің 320-бабында белгіленген мөлшерлемемен айқындалады. ЖТС біржолғы зейнетақы төлемінің сомасына Салық кодексінің 320-бабында белгіленген мөлшерлемелерді (10%) қолдану арқылы есептеледі, — деп түсіндірді қор.
Бұл ретте БЖЗҚ мемлекеттік бюджетке ЖТС сомасын ұстап қалуды және аударуды мынадай тәсілдердің бірі бойынша жүргізеді (салымшы таңдайды):
біржолғы зейнетақы төлемі жүзеге асырылатын күннен кешіктірмей, бір уақытта;
зейнеткерлікке шыққан кезде он алты жылдан аспайтын уақыт ішінде ай сайын тең үлестермен (БЖЗҚ зейнетақы төлемдері үшін белгілеген график бойынша).
Салымшының ЖТС төлеу тәсілін таңдау жөніндегі шешімі оның БЖЗҚ-ға берген өтінішінде көрсетілуі тиіс.
Салымшы ЖТС-ны бір уақытта ұстап қалу туралы өтініш ұсынған жағдайда БЖЗҚ біржолғы зейнетақы төлемін жүзеге асырған кезде ЖТС сомасын біржолғы зейнетақы төлемінен бірден ұстап қалады.
Мысал:
- салымшының ЖЗШ-сындағы зейнетақы жинақтарының сомасы = 8 500 000 теңге
- зейнетақы жинақтарының ең аз жеткіліктілік шегі = 3 500 000 теңге
- біржолғы зейнетақы төлеміне қолжетімді сома= 8 500 000 – 3 500 000 = 5 000 000 теңге
- біржолғы зейнетақы төлемі түріндегі есептелген табыс = 5 000 000 теңге
- ұстап қалынатын және бюджетке аударылатын ЖТС сомасы= 5 000 000*10%= 500 000 теңге
- төлем көзінен ұсталған ЖТС шегерілген біржолғы зейнетақы төлемі түріндегі табыс сомасы= 5 000 000 – 500 000 = 4 500 000 теңге.
Салымшы ЖТС-ты ай сайын тең үлестермен ұстап қалу туралы өтініш берген кезде БЖЗҚ біржолғы зейнетақы төлемін жүзеге асыру кезінде мемлекеттік бюджетке ұстап қалусыз және аударусыз сомасын есептейтін болады.
Есептелген ЖТС-ны ұстап қалу және аудару жеке тұлға зейнетақы жасына БЖЗҚ белгілеген зейнетақы төлемдері кестесіне сәйкес он алты жылдан аспайтын мерзімге тең үлестермен жеткен кезде жүзеге асырылатын болады.
Мысал:
- салымшының ШЖҚ-дағы зейнетақы жинақтарының сомасы = 8 500 000 теңге
- зейнетақы жинақтарының ең аз жеткіліктілік шегі = 3 500 000 теңге
- біржолғы зейнетақы төлемі түріндегі есептелген табыс = 5 000 000 теңге
- есептелген ЖТС сомасы = 5 000 000 * 10% = 500 000 теңге
- төлем көзінен ЖТС ұстамай біржолғы зейнетақы төлемі түріндегі табыс сомасы = 5 000 000 теңге.
Егер салымшы бірінші тәсіл – ЖТС-ты дереу толық көлемде төлеу туралы шешім қабылдаса, онда ол өтініште алуға болатын соманы 10% мөлшеріндегі ЖТС-ты шегере отырып көрсетуі тиіс.
Егер салымшы ЖТС төлеу мерзімін ұзартуды пайдалану туралы екінші тәсілді таңдаған болса, онда ол өтініште алуға сұраныс жасалған соманы ЖТС-ты шегерусіз көрсетуі қажет.
БЖЗҚ атап өткендей, салымшыларға қолайлы болу және өз бетінше таңдау жасау үшін екі сома да қор салымшыға ұсынған тізімде көрсетілген.
Салымшы көрсететін, алуға болатын сома БЖЗҚ-дан оның уәкілетті операторда ашылған арнайы шотына түседі.