Әскерге шақырылушы үшін әскери комиссариатқа бару, дәлірек айтқанда, мәжбүрлеп алып бару мүгедектікпен аяқталды. Жас жігіт әскери комиссариатта оған моральдық қысым жасалғаны соншалық, оны тоқтату үшін терезеден секіруге мәжбүр болған.
Жас жігіт омыртқа жарақатын алып, екі аяғының өкше сүйектері сынған.
Жас жігіттің анасы ұлының Оралдағы әскери комиссариаттың терезесінен секіріп, көптеген дене жарақатын алғанын айтты.
Бұл оқиғаны әскерге шақырылушының анасы жергілікті БАҚ-қа айтып, аты-жөнін көрсетпеуді сұрады. Оқиға Батыс Қазақстан облысы қорғаныс істері жөніндегі департаментінің ғимаратында 8 желтоқсан күні орын алған.
Әйелдің айтуынша, сол кезде ол әскери комиссариатқа шақыру қағазын алған – сол күні кейінге қалдыруды сұрап сол жаққа барған.
“Мен ең болмағанда оны көктемге дейін кейінге қалдыру туралы өтініш жазғым келді, өйткені ол менің жалғыз көмекшім, ал менің денсаулығым сыр беріп тұрды. Алайда әскери қызметші маған мүгедек емессін, жұмыс істей алатың мүмкіндігің бар деді”, – деді әйел.
Осыдан кейін әскерилер онымен бірге үйіне барып, ұлын алып кеткен. Кейін олар қалалық әскери комиссариатқа барып, әскерилер жас жігітпен әңгімелескен.
“Бізді Абай даңғылындағы қалалық әскери комиссариатқа жеткізді, маған күте тұруды сұрап, ұлыммен әңгімелесті. 15 минуттан кейін екі әскери қызметкер қылмыскерді алып бара жатқандай ұлымды кабинеттен жетектеп алып шықты. Бізді облыстық әскери комиссариатқа алып келді, мені ол жерге кіргізбеді, мен көшеде күте тұрдым”, – деп атап өтті әйел.
Содан кейін оны үйіне қайтарады. Бірақ әскери комиссариаттан қайтып келе жатып, жолда ол ұлының жарақат пунктіне түскендігі туралы хабар алды.
“Мен ол жерге барғанымда ұлым мүгедектер арбасында отырды, маған оның терезеден секіргенін айтты. Ұлыма омыртқа жарақаты, аяқтары сынып, ота жасалды. Қазір ұлым үйде, тігістерінің жібі алынды, әжетханаға дейін жүре алмайды, тек әжетханаға дейін еңбектеп бара алады. Мен дені сап-сау баламды беріп, ал екі сағаттан кейін мүгедекті алдым”, – деп наразы болды әйел.
Ұлы анасына әскери комиссариатта оған қысым жасағанын, киімінен жұлқылап ұстағандықтан, терезеден секіргенін айтты. Әйел тиісті органдарға өтініш жазып, ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаевқа хат дайындап жатыр.
Орал қаласының қорғаныс істері жөніндегі басқармасының басшысы Рафхат Мәжитов барлық кінәні әскерге шақырылушының мойнына ілмек. Өз қызметкерлерін артын жауып, ол жас жігіт әскери комиссариат ғимаратынан қашып, әскери қызметтен жалтаруға тырысқан дейді.
“Әскерге шақырылушының анасы жұмысқа қабілетті, сондықтан ол әскерге шақырудан босатылмайды. Жас жігіт шақыру қағазы бойынша келмеді, біз бұл туралы полиция басқармасына хабарлауға мәжбүр болдық. Сол күні анасы келіп, оның үйде екенін айтты, біз оны медициналық комиссиядан өткізу үшін облыстық жұмылдыру пунктіне жеткіздік. Жас жігіт қашып кеткісі келіп, терезеден секірді”, – деді Мәжитов.
Осы оқиғада Мәжитов өзінің лауазымы мен шеніне сүйенеді, ал қорғансыз 18 жастағы жігіт кенеттен қауіпті қылмыскерге айналды. Логика қайда, Мәжитов мырза. Жас жігіт мүгедек болғысы келді ме? Сіз шынымен солай ойлайсыз ба? Бәлкім, кейбіреулер “жалтарып кетушіні” ұстап қосымша ұпай алғысы келген шығар. Не үшін алғашқы шақыру қағазын алғаннан кейін, қашпай тіркелген жерінде орналасқан жігітті қылмыскер немесе әскери тұтқын сияқты бір әскери комиссариаттан екіншісіне алып барған? Бұл тек әскерге шақыру пункттерінде болып жатқан жағдай ғана. Әскери бөлімдерде не болып жатқанын ойлау қорқынышты.
Мәжитовтың айтуынша, әскери комиссариат тарапынан ешқандай заң бұзушылық болған жоқ, қызметкерлер жас жігітті шақыруға міндетті болған. Шақыру дегеніміз – жігітті терезеден шығып кеткенше психологиялық жағдайдың соңғы сатысына жеткізу емес. Шақыру адамның қадір-қасиетін қорлау және қорқыту дегенді білдірмейді.
“Күн тәртібімен келмеді”, “қашқысы келді” деген ұғымдармен айла-шарғы жасау офицерге лайық емес. Тексеру жүргізіле ме немесе істі қайта жаба ма және тергеу қаншалықты объективті жүргізіледі? Көрейік. Бірақ қазірдің өзінде түсініктерді ауыстыру және фактілермен айла-шарғы жасау жақсы байқалады.
