Сенат депутаттары мемлекеттік бақылау жүйесін белгіленген сапа нормаларына сәйкес келмейтін тауарларды елге әкелуге жол бермеу үшін алдын алу шараларын қолдану мүмкіндігін қамтамасыз ететіндей етіп өзгертуді ұсынады.
Сенат депутаты Андрей Лукин Қазақстан премьер-министрі Асқар Маминге отандық тауарларды аккредиттеу және сертификаттау жүйесін жақсарту қажеттігі туралы сауал жолдады.
Депутаттың айтуынша, тексеру қорытындысы бойынша «Ұлттық аккредиттеу орталығы» ЖШС және 46 аккредиттеу субъектісі 15 мыңнан астам заңсыз сертификат пен 1 700 декларация берілгені анықталды, соның негізінде елге 11 млрд теңгеге жуық сомаға 600 мыңнан астам тауар әкелінді. 44 әкімшілік іс қозғалды.
2019 жылы Алматыдағы «Атамекен» өңірлік кәсіпкерлер палатасы «Эл Джи Электроникс Алматы Қазақстан» АҚ-ға теледидар дайындауға 58 мың дана «CT-KZ» сертификатын берді. Алайда компания Оңтүстік Кореяда дайын бөлшектерді сатып алып, отандық өнім ретінде сатады. Алайда компания Оңтүстік Кореядан дайын бөлшектерді сатып алып, отандық өнім ретінде сатады, алайда сертификат берудің шарты теледидардың корпустық бөлшектерін жасау болды, — деді депутат Андрей Лукин.
Сенатор бұл сертификаттар отандық кәсіпорындарды мемлекеттік қолдау құралы ретінде әкелінетін құрамдас бөліктерге кедендік баждар мен салықтарды төлеуден босатуға, қосымша артықшылықтар мен мемлекеттік сатып алулар кезіндегі басымдыққа мүмкіндік беретінін атап өтті. Ал күмәнді сападағы тауарлар тұтынушылар мен жалпы нарық үшін елеулі қауіп төндіреді.
Тағы бір оқиға Солтүстік Қазақстан облысында анықталды, онда тауарларды сертификаттау жөніндегі маман университетті бітіргені туралы жалған диплом ұсынған. Нәтижесінде 25 млрд теңгеден астам сомаға 269 «СТ-KZ» сертификаты заңсыз берілді. Бұдан басқа, зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін маман өндірістік базаға бармаған.
Бүгінде ішкі нарық жартысынан астамы қауіпті, сапасыз, оның ішінде сертификатталмаған өнімдермен толтырылып, қиын жағдай қалыптасып отыр. Талапқа сай келмейтін өнімдерді әкелуге жол бермеу үшін Қазақстанның мемлекеттік бақылау жүйесі алдын алу шараларын қолдануға мүмкіндік бермейді”, — деп қосты Лукин.
Депутат тексеру барысында балаларға арналған ойыншықтарды дүкеннен және Нұр-Сұлтандағы көтерме сауда қоймасынан сатып алу жүргізілгенін атап өтті. Іріктелген үлгілер бойынша зертханалық зерттеулер жүргізілді, олар 50 ойыншықтың 30-ында ацетон, формальдегид, фенол зиянды заттар бар екенін көрсетті.
Аккредиттеу және сертификаттау саласындағы жағдайды жақсарту үшін қағаз құжат айналымын болдырмауға, сәйкестікті растаудың барлық процестерін «цифрландыруға», аккредиттеу жөніндегі жұмыстардың барлық кезеңдерінің ашықтығын және аккредиттеу субъектілері мен өзге де мүдделі тұлғалардың аккредиттеу, сертификаттау және техникалық реттеу мәселелері бойынша өтініштерін қадағалауды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін электрондық платформа әзірлеу қажет. Сонымен қатар, ел нарығында айналымға түсетін өнімдер туралы ведомствоаралық интеграцияланған ақпараттық жүйені құру нарықтағы өнімдердің әкелінуі мен айналымын толыққанды қадағалауға мүмкіндік береді, — деп ұсынды сенатор.