Соңғы уақытта әртүрлі саясаткерлер баса назар аударып, дабыл қағып жатқан жаһандық азық-түлік дағдарысында Ресей ақпан айында 100% қолдау кепілдігін берген өзінің бұрынғы серіктестері мен бұрынғы одақтас республикалардан алшақтап барады. Қазір бұл кепілдік 0%.
«Ресейдің азық-түлік тауарларын экспорттауға жаппай тыйым салуды шенеуніктер тауар тобының осы бөлігіне қатысты жаппай санкциялар әсер еткенін айтып отыр. Сонымен қатар Украинада ресейлік әскерилер Украинаның астығын, тұз бен басқа да азық-түлік тауарларын тартып алып, оларды РФ-ға әкетіп жатыр. Соңғы уақытта ресми украиналық дереккөздердің ақпараты бойынша Ресей Украинаның азық-түлік шикізатының 70%-дан астамын әкетті. Сондай-ақ, Украина порттарынан экспортталатын 22 миллион тоннадан астам астықты бұғаттауда тұрғаны туралы ақпарат расталды. Украина астығын экспорттау үшін «жасыл дәліз» ашу үшін Ресей көптеген санкцияларды алып тастауды талап етіп отыр», — деп жазады украиналық БАҚ.
Украина порттарын бұғаттау салдарынан ғаламдық азық-түлік дағдарысы ушығып барады, ол ең алдымен Африка құрлығындағы елдердің көпшілігін азық-түлік апатына алып келеді. «Украина әлі де өз астығын бүкіл әлем бойынша экспорттауға дайын, бірақ Ресей экспортқа тыйым салып, тартып алған экспорттық ресурстарды өзі алып жатыр. Сонымен қатар, Ресей де өз қорын Украинадан алынған астықпен толықтырып, оны Азия өңірлеріне жеткізуден бас тартуда, алайда Қытайға украиналық астық сатылуы мүмкін», — деп есептейді украиналық сарапшылар.
Севастопольдегі Қырым портының спутниктік суреттеріне жүргізілген талдау көрсеткендей, Ресей астық шығаруды жалғастыруда: суреттерде Ресей туы ілінген екі құрғақ жүк таситын кемеге астық тиеліп жатқаны көрінеді. Украинаның лауазымды тұлғалары Ресей Украинаның азық-түлік өнімдерін әкетуге және оларды сатуға әрекет етіп жатыр деп бірнеше рет мәлімдеді. 19 және 21 мамыр күндері Maxar Technologies түсірген жаңа суреттерде астық қоймасына ұқсас бір жерде Матрос Позынич пен Матрос Кошка кемелері келгені көрінеді, ол жерде астық конвейерден ашық трюмге тиеліп жатты. MarineTraffic.com кемелерін бақылау сайтына сәйкес аталған кемелер порттан шықты: Матрос Позынич, Эгей теңізі арқылы жүзіп, Бейрутқа бара жатқанын, ал Матрос Кошка әлі Қара теңізде екенін айтады.
Украиналық шенеуніктер мен осы саладағы дереккөздер Ресей әскерлері бірнеше қоймадан астықтың бәрін алып кетіп, оны оңтүстікке әкеткенін хабарлады, деп жазады CNN.
«Ресей азық-түлікті — астықты, арпаны, күнбағысты және т.б. экспорттау үшін барлық дерлік порттарды және барлық теңізге шығу жолдарын жапты», — деп мәлімдейді украиналық саясаткерлер.
«Ресей Украина астық қоймаларын әдейі бомбалауды және «азық-түліктің өз экспортын шантаж ретінде ұстап тұруды жалғастыруда», — деп мәлімдеді Еурокомиссия төрағасы Урсула фон дер Ляйен, «олар әлемдік бағаны көтеру үшін жеткізуді тежеп немесе саяси қолдаудың орнына бидай саудасын тежеп отыр. Бұл — билікке қол жеткізу үшін ашаршылық пен астықты пайдалану».
Саяси тұрғыдан тұрақсыз елдер осал болады, деді фон дер Ляйен, Ливандағы нан бағасы 70%-ға өсті, ал Одессадан Сомалиге азық-түлік жеткізу мүлдем тоқтады.
«Сондай-ақ, Қазақстанның өзінде Ресейден көптеген тауарларды экспорттаудан бас тартқанына байланысты көптеген тауарлардың бағасы өсті, оларды ел тұрғындары сезінуде», — деп хабарлайды батыстық сарапшылар. Үкімет елдегі ықтимал дағдарыстық жағдайларды еңсерудің және болдырмаудың ықтимал нұсқаларын іздестіруде.