Әрбір қазақстандық қазақ тілін білуге міндетті, деп есептейді президент Тоқаев

Қазақстанда қазақ тілімен қатар, орыс тілі де кең таралған. Орыс тілі Орталық Азия елдерінде де айтарлықтай кең таралғандықтан, бұл таңқаларлық дүние емес. Тәуелсіздік алғанға дейін Қазақстанда орыстардың саны 40%-ды құрады. Сонымен қатар, 1989 жылдан бастап заңнамалық деңгейде орыс тіліне ерекше мәртебе бекітілді. «Тіл туралы» заңға сәйкес қазақ тіліне мемлекеттік, ал орыс тіліне ұлтаралық қатынас мәртебесі берілген. 1990-шы жылдары орыстардың саны 2 млн-ға қысқарды, 2000-шы жылдары бұл үрдіс жалғасты және 2018 жылға қарай елімізде орыстардың 19%-ы ғана қалды — 3,5 млн азамат. Дегенмен орыс тілді азаматтардың елден кеткенімен, орыс тілі танымалдылығын жоғалтпады, ол көпұлтты халық арасында кеңінен қолданылады.

Қазақстанда орыс мектептерінде оқушылардың саны артып келеді. Қазақстан халқы қалаған тілде қызмет көрсетуін сұрай алады. Айта кету керек, халықтың 50%-дан астамы орыс тілінды қызмет көрсетуін сұрайды екен.

Фото: Президент Тоқаев қазақ тілін білу әрбір азаматтың парызы екенін мәлімдеді

Жоғарыда айтылған фактілер Қазақстан үкіметі тәуелсіздік алғалы 30 жылдан бері орыс тілінің мәртебесіне нұқсан келтірмей, керісінше, оны әртүрлі салаларда маңызды әрі орасан зор рөл атқаратынын айтады: саяси, экономикалық, әлеуметтік. Бірақ бұл фактілер қазақ тілі мемлекеттік тіл болғанына қарамастан, халық арасында көп қолданылмайтынын көрсетеді.

Соңғы жылдары Қазақстан үкіметі қазақ тілін дәріптеуге ерекше көңіл бөліп жатыр. ҚР Үкіметі мемлекеттік тілді дамытуға қомақты қаражат бөлуде.

ҚР президенті Қасым-Жомарт Тоқаев халықты ана тілін меңгеруге және білуге шақырады: «Мемлекеттік тілді білу – Қазақстанның әрбір азаматының парызы. Міндеті деп те айтуға болады. Осы орайда мен барша қазақстандықтарға, оның ішінде қазақ тілін әлі жете меңгермеген отандастарыма үндеу тастағым келеді. Жастар ағылшын тілін немесе басқа да тілдерді аз ғана уақытта меңгере алатынын көріп отырмыз. Тұтас буын алмасқан осы жылдарда қазақ тілін үйренгісі келген адам оны әлдеқашан біліп шығар еді».

Фото: Президент Тоқаев қазақ тілін білу әрбір азаматтың парызы екенін мәлімдеді

Ресей қазақ тілінің дамуына жол бермеуге тырысып жатыр, бұл елде ұлтаралық қарым-қатынас тілі болып табылатын орыс тіліне нұқсан келтіруі мүмкін. Қазақстан ЕАЭО-ға мүше болғанымен, олармен ортақ келісімгей келмей өз бетінше шешім қабылдайды. Бірнеше рет аталған ұйымның мүддесіне сай келмейтін шешім қабылданды. Қазақстанда шенеуніктер елде тілге қысым жасалып жатқан жоқ деп мәлімдеді.

Айта кетейік, ҚР билігі халық арасында қазақ тілін насихаттауды жалғастыруда. Көрнекі ақпарат мәселелері бойынша заң жобасына түзетулер бірінші оқылымда енгізіліп, мақұлданды. Түзетулер хабарландыруларды, жарнамаларды, прейскуранттарды, баға белгілерін, мәзірлерді, маңдайшаларды және басқа да көрнекі ақпаратты мемлекеттік тілде жазылуын қарастырады.

Добавить комментарий