Қазақстанда талап қою мерзімі анықталды. Бұл уақыт аяқталғаннан кейін сотқа жүгінген тарап талап қоюды қараудан бас тартуы мүмкін. Көрсетілген мерзім өтіп кеткеннен кейін сот органдарына жүгінуге мүмкіндік беретін қандай да бір жағдайлар бар ма?
ҚР Жоғарғы сотының судьясы Елена Максюта бұл сұраққа жауаптар Республика заңнамасында қамтылғанын түсіндірді:
«Талап қоюға дейінгі ескіру мерзімінің аяқталуы соттың талапты қанағаттандырудан бас тарту туралы шешім шығаруына негіз болып табылады». Сот өтініш беру мерзімін қалпына келтіруі мүмкін бе? Әрине. Мерзімді қалпына келтіруге негіз болуы мүмкін мән-жайлардың болуын кім дәлелдеуі тиіс? Талап қоятын адам ғана. Айталық, еңбек дауы, қызметкерде оларды жіберудің дәлелді себептері — сотқа дер кезінде шағымдануға кедергі келтірген мән-жайлар бар. Бұл еңсерілмейтін күш салдарынан сотқа жүгінудің мүмкін еместігі, отбасының ауыр науқас мүшелеріне күтім жасау қажеттігі және басқалар болуы мүмкін. Бұл тізім толық емес, — деп түсіндірді Жоғарғы сотының судьясысудьясы Facebook парақшасында.
Бұл ретте ол Азаматтық Кодекстің 185-бабына сәйкес сот заңды тұлғада жоқ талапкердің жеке басына байланысты мән-жайлар бойынша талап қою мерзімін өткізіп алу себебін дәлелді деп тануы мүмкін екендігіне де назар аударды.
Судья сондай-ақ талап қою мерзімі тек тараптың арызы бойынша ғана қолданылатынын атап өтті.
«Бұл АК-нің 179-бабында нақты көрсетілген: «Сот ескіру мерзімін сот шешім шығарғанға дейін дау тарапының өтініші бойынша ғана қолданады», — деп келтірді ол.
Сондай-ақ, Елена Максюта қазақстандықтарға дау туындағанға дейін заңгерлерге жүгінуге кеңес берді, себебі заңгердің көмегі дауды сотсыз да шешуге көмектеседі.