Елордалық сот қара трансплантологиямен айналысқан тұрақты ұйымдасқан адамдар тобын құрды деп айыпталған адамдарды кінәлі деп таппады. Олар дәлелденбегені үшін ақталды.
Шымкенттегі №1 қалалық клиникалық аурухананың бұрынғы басшысы Абылай Донбай сот залында қамаудан босатылды, ал трансплантолог-дәрігер Ғани Құттымұратов тағы біраз отыруға тура келеді. Бірақ өз міндеттерін тиісінше орындамағаны үшін.
2019 жылдың жазында полицейлер тірі донорлардан ағзаларды заңсыз ауыстырумен айналысқан трансұлттық ҰҚТ қылмысын ашқанын хабарлады. Тергеу мәліметтері бойынша, Қазақстанға түрлі елдерден донорлар мен реципиенттер әкелініп, ауыстырып салу операцияларын жасаған. Донорлар польшалық MedLead компаниясына өз ағзаларын 10-15 мың долларға сатқан, ал реципиенттер оларды 150 мың долларға сатып алған.
Бүгін Нұр-Сұлтанның қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының төрағасы Әділхан Шайхисламов бұл іске нүкте қойды.
Судья үкімнің негізіне сотталушылардың ғана емес, куәгерлердің айғақтары мен іс бойынша зерттелген объективті дәлелдемелердің де алынғанын түсіндірді.
Қылмыстық тергеу органдары Тайсалованы басшылыққа алды деп, ал Құттымұратов пен Донбайды трансұлттық қылмыстық топқа қатысқаны үшін айыптады. Тайсалова, Құттымұратов және Донбайдың ҚК-нің 264-бабында көзделген қылмыстық құқық бұзушылықты жасағаны (трансұлттық қылмыстық топқа басшылық және қатысу) үшін кінәсін сот растаған жоқ.
Сот отырысы барысында, сондай-ақ тергеу барысында Тайсалов, Құттымұратов пен Донбай кінәсін мойындамады. Қылмыстық тергеу органдары сенімді дәлелдемелер ұсынбады, осыған байланысты ҚР ҚК 264-бабы бойынша оларды сот ақтады. Құттымұратов пен Донбайға тағылған айыптар 116 б. 3 б. (органдарды заңсыз алу), 385 б. 3 б. (жалған құжаттарды пайдалану) баптары бойынша да өз растауын таппады және олар ақталды.
Тайсалова 2 және одан да көп адамға қатысты тірі адамның органдарына қатысты мәмілелер жасауға жәрдемдескені үшін кінәлі деп танылды. яғни ҚК-нің 28-б. 5-б., 116-б. 3,2-б., сондай-ақ көрінеу жалған құжаттарды пайдалану 385-б. 3-б. Бұл айыптаулар өз расталды. Тайсалованың қатысы куәгерлердің, донорлардың айғақтарымен, қылмыстық іс материалдарымен расталды.
Құттымұратов 317-бап, 5-бөлім — «Медицина қызметкерінің ұқыпсыз немесе адал қарамауы салдарынан кәсіби міндеттерін тиісінше орындамауы, егер бұл әрекет басқа адамның АИТВ жұқтыруына әкеп соқса» бойынша кінәлі деп танылды. Куәгерлердің айғақтары, сарапшылардың қорытындылары және қылмыстық істің басқа да материалдары негізінде.
«Жеңілдететін және ауырлататын жағдайлардың жоқтығын ескере отырып, Құттымұратовқа заң санкциясында көзделген жаза тағайындалды. Сот Тайсалова мен Құттымұратовқа неғұрлым жеңіл жаза тағайындауды ескерген жоқ», — деп түсіндірді Шайхисламов.
Нәтижесінде Тайсалова 6 жылға бас бостандығынан айырылып, оны қауіпсіздігі орта мекемеде өтеуге сотталды. Оның сот үкімі заңды күшіне енгенге дейін қамауда ұстау уақыты 2019 жылдың 20 сәуірінен бастап жазасын өтеудің 1,5 күніне 1 күн есебімен есептеледі.
Ғани Құттымұратов медициналық мекемелерде 2 жылға басшы лауазымдарды атқару құқығынан айыра отырып, 2 жыл 6 айға бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды
Ал Абылай Донбай кінәсіз деп танылып, ақталып, дереу қамаудан босатылды.