«Қара жұма»: қалай алданып қалмау керек?

27 қарашада әлемнің көптеген елдерінде, соның ішінде Қазақстанда дәстүрлі «қара жұма» өтеді.

Жыл сайын үлкен сатылымға қатысатын қазақстандықтар орташа есеппен кемінде екі тауар сатып алады. Сарапшылардың айтуынша, бұл күні сатып алушылар екі санатқа бөлінеді. Кейбіреулер ойланып, қажетті нәрселерді ғана сатып алады. Басқалары керексіз, тағы да қымбат сатып ала отырып, ретейлердің арбауына түсіп қалады. Маркетологтардың айтуынша, сатушылар сатып алушылардың құр кетпеуі үшін түрлі қулықтарға барады.

«Қара жұманың» арбауына түсіп қалмау керек?

Сатып алушыларға көбінесе шектеулілік немесе шұғыл сезімдегі ойын қолданылады. Мысалы, тауарлардың аз қалғаны және жеңілдік бағасы бүгін ғана қолжетімді болады деген. Сайттарға орнатылатын арнайы виджеттер бар. Сатып алушы парақшадан шыққанда, олар «соңғы мүмкіндік» немесе «арнайы ұсыныс» деп жазылған хабарламаларды шығара бастайды. Басқа әдістерді қолданатындар да бар. Мысалы, тауарлар бағасын алдын ала көтеріп, «қара жұмаға» басталғанда оларды қайтадан арзандата бастайды. Бұл ретте ретейлер ештеңе жоғалтпайды, ал сатып алушы үнемдедім деген ойда қалады. «Қара жұма» мен алаяқтардан қауіптену керек. Сол күні олар банк қызметкерлері рөлінде белсенділік танытып, тиімді несиелерді, кешбэктері ұлғайтылған карталарды немесе сату күніне қарыздар бойынша пайыздарды төмендетуді ұсынады. Кейбір алаяқтар ретейлердің атынан әрекет етеді. Олар хабарларламар жібереді және қосымша жеңілдіктер алу үшін алдын ала тапсырыс толтыруды сұрайды. Мұндай тәсілмен алаяқтар банк карталарының дербес деректерін алдап алуға тырысатынын түсіну маңызды.

Қазақстандықтар «Қара жұмада» 34 мың ₸ жұмсайды

Соңғы үш жылда Black Friday-дегі сауда-саттық Ақтау тұрғындары арасында танымал болды. Бұл қаладағы сатып алушылар арасында жеңілдіктерге деген қызығушылық 425 пайызға өсті. Оның артынан Шымкент пен Өскемен қалалары, онда «қара жұмаға» байланысты сұраныстардың өсімі тиісінше 420% және 350% құрайды. Бұл күні бір қазақстандық шамамен 34 мың теңгеге сауда-саттық жасайды. Айта кету керек, еркектер жеңілдіктер кезінде әйелдерден көп ақша жұмсайды. Бұл еркектердің кез-келген зат сатып алатынын білдірмейді. Олардың қымбат тауарлар алуға тырысуы мүмкін. Биыл «қара жұма» күні қазақстандықтар бірінші кезекте тұрмыстық техника мен электроника сатып алуды жоспарлап отыр. Қазақстандық қыс енді ғана қарқын ала бастады, әсіресе еліміздің солтүстігінде. Сонымен қатар, көлік иелері өз көліктерін қысқа дайындауды жалғастыруда. Бұл жолы біз автомобиль антифризінің бағасын салыстыруды жөн көрдік.

Баға картасы

Петропавлда бюджеттік антифриздің бір литрін 650 теңгеге сатып алуға болады. Өскеменде ол сәл қымбат тұрады. Нұр-Сұлтанда антифриз литрі 750 теңгеге сатылады. Қарағандыда ең арзан антифризге 800 теңгеге алуға тура келеді. Осындай бағалар бірден үш қалада да кездеседі: Орал, Қостанай және Алматы қалаларында.

Еуро жаһандық төлемдерде долларды басып озды

Биылғы жылдың қазан айында еуро халықаралық төлемдер саны бойынша әлемде бірінші орынды иеленді. Мұндай оқиға соңғы 7 жылда алғаш рет орын алып отыр. Қыркүйек айында халықаралық банкаралық жүйе арқылы еуропалық валютада транзакциялардың төрттен бір бөлігі өтті. Доллар еуродан бір пайызға арта қалды. Еуроның озуы соншалықты ауқымды емес, бірақ бұл ретте нақты болып отыр. Үшінші орында британдық фунт тұр. Оған әлемде жасалған барлық ақша аударымдарының жеті пайызы тиесілі. Доллар төлемдерде бірінші орынды жоғалтқанымен, ол бұрынғысынша алдыңғы орында тұр. Тек биылғы жылдың өзінде барлық трансшекаралық қарыздар мен халықаралық облигациялардың жартысы доллармен номинацияланды.

Добавить комментарий